Koncert poświęcony jest muzyce skomponowanej dla więźniarek. W gettach Europy Środkowej, w obozach III Rzeszy, w sowieckich łagrach, w japońskich obozach koncentracyjnych, kobiety z różnych środowisk geograficznych i społecznych, oporne politycznie, wykształcone muzyczki lub amatorki, bojowniczki i pacyfistki, pisały lub śpiewały, aby dodać sobie otuchy, uśpić dzieci, pocieszyć chorych, aby marzyć. Spośród kobiecych obozów koncentracyjnych III Rzeszy największym był Ravensbrück, otwarty 15 maja 1939 r. nad brzegiem jeziora Fürstenberg/Havel. W latach 1939-1945 deportowano 110 000 kobiet. Spośród nich 92 000 padło ofiarą eksperymentów medycznych, zostało zagazowanych lub przeniesionych do obozów zagłady. Padały ofiarą wypadków przy pracy lub były zamęczane na śmierć w fabryce Siemensa AG. Kobiety w ciąży były zmuszane do aborcji lub kierowane do komór gazowych; czasami pozwalano im donosić ciążę, która jednak miała stanowić tylko kolejne, ohydne narzędzie tortur: noworodki były duszone lub topione na ich oczach. Niemniej w Ravensbrück utworzono tajne szkoły i kwitła działalność muzyczna: wśród osadzonych kobiet znalazło się kilka profesjonalnych kompozytorek i muzyczek.
Francesco Lotoro
Urodził się w 1964 r. w Barletcie. To pianista, kompozytor, dyrygent i nauczyciel w Conservatorio „Niccolò Piccinni” w Bari. Po uzyskaniu dyplomu z fortepianu kontynuował studia u Kornela Zempleny’ego i Laszla Almasy’ego w Konserwatorium Muzycznym im. F. Liszta w Budapeszcie. Przez kilka lat uczył gry na fortepianie również w Konserwatorium im. Umberto Giordano w Foggii. Jest autorem m.in. opery Misha i Wilki oraz Suity Golà na śpiewaka i orkiestrę kameralną. Jest autorem licznych tomów poświęconych muzykologii. W 1995 roku założył Orchestra Musica Judaica. Od ponad 30 lat angażuje się w odzyskiwanie dzieł muzyki powstałych w obozach koncentracyjnych. Zebrał ponad 9000 partytur napisanych w warunkach absolutnej deprywacji w obozach koncentracyjnych, obozach zagłady i więzieniach na całym świecie. Stworzył ogromne archiwum, na które skałada się 12500 mikrofilmów, pamiętników, zeszytów muzycznych, nagrań fonograficznych, wywiadów z ocalałymi muzykami i 3000 esejów o muzyce koncentracyjnej. Od 2022 roku archiwum objęte jest dozorem Ministerstwa Kultury ze względu na swoją wysoką wartość historyczną i kulturową.
Anna Maria Stella Pansini
Absolwentka śpiewu, fortepianu i kameralistyki wokalnej w Konserwatorium Muzycznym im. N. Piccinni w Bari, laureatka nagrody „Renata Tebaldi” i licznych międzynarodowych konkursów operowych. Uczęszczała do Accademia di Alto Perfezionamento dla śpiewaków operowych przy Fundacji Festiwalu Pucciniego w Torre del Lago, a obecnie specjalizuje się u sopranistki Ines Salazar. Wykonywała pierwsze partie we wszystkich najsłynniejszych kompozycjach repertuaru operowego i pracowała z takimi dyrygentami jak A. Allemandi, F. I. Ciampa, B. Nicoli, V. Galli, B. Venezi, B. Nicoli, G. Fratta, P. Semenzato, R. Gianola, Y. Piaget, P. Hesse. Prowadzi intensywną działalność koncertową, poświęcając się również repertuarowi sakralnemu. Uczy śpiewu operowego w Liceo Musicale Statale di A. Casardi w Barletcie.
Program
1. Józef Kropiński (1913 – 1970)
Tango (fortepian)
2. Carlo Sigmund Taube (1897 – 1944)
Ein Judisches Kind (sopran i fortepian)
3. Bela Bogaty Lustman (1927)
Pieśń z rozpaczy (sopran i fortepian)
4. Johanna Lichtenberg “Gania” Spector (1915 – 2008)
Traum (sopran i fortepian)
5. Władysław Szpilman (1911 – 2000)
Mazurek (fortepian)
6. Anonimo di Munkacs
Dort in dem lager (sopran i fortepian)
7. Don Giuseppe Morosini (1913 – 1944)
Ninna Nanna (sopran i fortepian)
8. Henryk Leszczyński (1923 – 2009)
Kołysanka oświęcimska (sopran i fortepian)
9. Auschwitz-Birkenau, su Mazl di Abraham Ellstein
On a Heym (sopran i fortepian)
10. Robert Lannoy (1915 – 1979)
Le Berceau [na podstawie wiersza Alberta Samaina] (fortepian)
11. Ilse Herlinger Weber (1903 – 1944)
Abschiedslied (sopran i fortepian)