Co się dzieje, gdy konfrontujemy perspektywy ludzi z różnych szerokości geograficznych—tych bliskich i tych odległych, z drugiego końca Europy—w celu stworzenia nowych narracji o miejscu? To pytanie leży u podstaw projektu Poza mapą – niedokończone rozmowy o Nowym Porcie, powstałego w wyniku współpracy polskich i włoskich artystów/ek oraz kuratorów/ek.
Zespół:
Artystki i artyści: Sen o Końcu (Kinga Dobosz & Maja Janczar, PL), Ilaria Garzillo (IT), collettivo damp (IT)
Zespół kuratorski & koordynacja: Nicola Ciancio, Aleksandra Księżopolska, Marta Koniarska
Współpraca: Małgorzata Nowińska
Lokalne ekspertki: Aleksandra Strug, Maria Sysko, Katarzyna Werner
Produkcja: CSW ŁAŹNIA we współpracy z Ex-Voto – Radical Public Culture
Dofinansowanie: Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu dotacyjnego SYNERGIE, Włoski Instytut Kultury w Warszawie
Honorowy patronat: Napoli 2500 – City of Naples
Projekt
Nowy Port to dzielnica określona przez próg: między lądem a morzem, centrum a peryferiami, historią a pamięcią. Znajduje się zaledwie 15 minut od centrum Gdańska, ale często postrzegana jest jako odległa, zarówno fizycznie, jak i symbolicznie. Jej historia to wieki przemian: od zatopionej zatoki do strategicznego portu, od strefy granicznej do miejsca odnowy.
Oltre la mappa powstało z chęci zamieszkania i interpretacji tej złożoności. Nie za pomocą sztywnych kategorii, ale poprzez otwarte i ciągłe rozmowy. Łącząc artystyczne spojrzenia z Neapolu i Polski, projekt stymuluje nowe narracje o tym miejscu, kształtowane przez bliskość, różnice i wyobraźnię. Inicjatywa ta wpisuje się w długoterminowe zaangażowanie ŁAŹNIA CCA w ponowne połączenie dzielnicy z szerszymi strumieniami kulturowymi i miejskimi. Czerpie ona z wrażliwości włoskiego zespołu, zakorzenionego w Neapolu – mieście, w którym społeczność, język i terytorium są głęboko powiązane – oraz z doświadczenia polskich kuratorek i współpracowniczek, które wzięły pod swoje skrzydła proces badawczy. Wspólnie zbadały Nowy Port jako przestrzeń możliwości, pomiędzy wielowarstwową tożsamością, historycznymi osadami i przyszłymi rozważaniami.
26 czerwca 2025
26 czerwca 2025 r. o godz. 18:00 CCA ŁAŹNIA 2 organizuje otwarte spotkanie, którego głównym tematem będą ślady artystyczne i wyniki badań – materialne i niematerialne – opracowane w trakcie projektu. Nie będzie to wystawa końcowa, ale wspólny moment podsumowania, otwarty dla wszystkich, którzy chcą wziąć udział w rozmowie.
Działania artystyczne w dzielnicy
collettivo damp
Poprzez serię twórczych nieporozumień collettivo damp zagłębia się w symboliczne warstwy przeszłości Nowego Portu. Ich skupienie na mylnym tłumaczeniu „Fischerstraße” zainspirowało spekulatywny rebranding lokalnego browaru—przekształcający historię w fikcję. Ich materiały obejmują plakaty i jadalne ciasteczka z odbiciem nowo wyobrażonego logo.
Sen o Końcu
Metodolgia pracy artystek opiera się na wywiadach i rozmowach z mieszkańcami i mieszkankami. Artystki zdecydowały się oznaczyć miejsca oddolnego zaangażowania, umieszczając miniaturowe mozaiki z przedmiotów znalezionych w szczelinach i ubytkach lokalnej architektury. Te subtelne interwencje stanowią formę uznania dla codziennego oporu. 26 czerwca poprowadzą spacer mozaikowym szlakiem, w towarzystwie tłumacza polskiego języka migowego.
Ilaria Garzillo
Praktyka Garzillo zakorzeniona jest w akcie chodzenia, obserwacji i mapowania emocjonalnych połączeń. Jej mapa Nowego Portu, inspirowana lokalnymi opowieściami i mikrohistoriami, zostanie zaprezentowana podczas wydarzenia i wyeksponowana w dużym formacie w CCA ŁAŹNIA 1 i 2. Stworzyła także zestaw „zaproszeń-biletów” — poetyckich podpowiedzi zapraszających do ponownego doświadczania bliskości, rutyny i spotkań w dzielnicy.
Ponadto plakaty stworzone przez artystów będą widoczne w tramwajach linii 5 i 10 oraz w przestrzeniach reklamowych miasta, dzieki czemu wizualne fragmenty projektu zostaną wprowadzone do krajobrazu miejskiego.