Czy w naszym społeczeństwie wciąż istnieją miejsca i rytuały poświęcone odpoczynkowi, przyjemności i zbiorowemu dobrobytowi? Czy możemy prześledzić ich pozostałości w instytucjach z przeszłości, aby pomóc zaprojektować i wyobrazić sobie nowe? W dzisiejszej codzienności czas poświęcony zbiorowej opiece jest stopniowo usuwany z naszego życia, jednak kilka pokoleń artystów obsesyjnie umieszcza go z powrotem w centrum swoich praktyk. Wszystkie prace na wystawie – zostały przygotowane na nowo i – próbują opowiedzieć o tym dążeniu do przywrócenia czasu, oferując wiele wyobrażeń wokół opieki, czerpiąc przy tym z gruzów niedawnej przeszłości.
Projekt powstał w procesie wspólnych rozmów między artystami i kuratorami wokół pojęć odpoczynku, pracy i przyjemności. Początkowo inspirowanych historyczną tożsamością Sopotu jako miasta uzdrowiskowego i jednocześnie miejsca pierwszej odsłony wystawy, który od założenia jest miejscem opieki nad ciałem i umysłem kuracjuszy i mieszkańców. Opierając się na tym pomyśle, research wokół projektu skupił się na paraleli między dwiema instytucjami emblematycznymi dla włoskiej i polskiej historii pracy XX wieku: dopolavoro (miejsce spotkań po pracy) – włoskie instytucje publiczne lub prywatne, które organizowały zajęcia rekreacyjne i kulturalne dla pracowników w czasie wolnym – oraz sanatoria – państwowe kurorty, oferujące wypoczynek, zabiegi medyczne i terapie odnowy biologicznej.
Ze współczesnej perspektywy dopolavoro i sanatoria reprezentują dwa momenty w strukturalnie świeckich modelach – powojennych Włoszech i komunistycznej Polsce – w których wypoczynek, eskapizm, dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne, a może nawet duchowe były obecne w centrum życia zbiorowego. Pustka pozostawiona przez częściowy i postępujący upadek tych struktur, wraz z potrzebą ponownego wyrażenia nostalgii związanej z tą nieobecnością, posłużyła jako katalizator dla artystów i artystek, którzy zostali zaproszeni do zaproponowania różnych podejść, wizji i wyobrażeń opieki i dobrego samopoczucia.
Czerpiąc z regeneracyjnych właściwości sopockiej wody termalnej i roli soli w regulacji naszego układu nerwowego, Veronica Bisesti prezentuje rzeźbę przypominającą drzewo, którego liście uwalniają małe łzy w regularnych odstępach czasu. Poprzez obserwację podstawowych mechanizmów elektrochemicznych i symbolikę płaczu, odwołuje się do refleksji nad pojęciem równowagi.
Danilo Correale wykorzystuje porzuconą ściankę biurową do symbolizowania alienacji współczesnego miejsca pracy, przekształcając ją w poetycki ślad, gest przypominający oświadczenie na temat dominującej etyki pracy ostatnich trzydziestu lat. Przegroda służy również jako tło dla kwestionariusza Free Time, trwającego projektu, w którym artysta i kilkoro partnerów projektu zwracają się do UNESCO o wpisanie Free Time na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony.
Praca Jagody Dobeckiej jest hołdem dla zawsze radosnego, lecz powoli zmieniającego się zjawiska sanatoryjnych miejsc rozrywki i spotkań towarzyskich. Instalacja wideo Zdrojowa to wizualny pamiętnik rejestrujący chwile i relacje budowane wokół przestrzeni Kawiarni Zdrojowej w Długopolu-Zdroju i jej społeczności.
under eyelids Marty Krześlak to praca wideo i instalacja immersyjna, która bawi się pojęciem nostalgii, tęsknoty za tym, co minęło i ukształtowało naszą przyszłość. Przezroczystość materiałów pozwala na przenikanie światła i prowokuje mieszanie kolorów, co nawiązuje do procesu zapamiętywania obrazów, przywoływania ich i komponowania w nową historię. Krześlak zaprasza widzów, by sięgnęli do swoich wspomnień i podążyli za jej płynną wizualną i dźwiękową wyobraźnią sennych i spokojnych czasów.
Po wystawie w Goyki 3 Art Inkubatorze (Sopot) i Włoskim Instytucie Kultury w Warszawie, jesienią 2025 roku projekt zostanie zaprezentowany w Fondazione Pastificio Cerere w Rzymie.
Veronica Bisesti
Bez tytułu, 2024
Drewno, odlew niklowy, pompa wodna, woda termalna, sól
Danilo Correale
OOO (Out of Office)#1, 2024
Ścianka biurowa, farba w sprayu
Danilo Correale
Free Time (Questionnaire), 2017-24
kwestionariusz, pudełko z plexi
Jagoda Dobecka
Zdrojowa, 2024
instalacja wideo, 26′ 04”
Marta Krześlak
under eyelids, 2024
wideo, papier, bibuła, sznurek, szpilki krawieckie, stelaż namiotu, 6′
Wystawa jest częścią programu sztuk wizualnych Goyki 3 Art Inkubatora w 2024, poświęconego gościnności i dostępności.
Fot. Patrycja Mic
